IBM Watson for Oncology (IBM WFO) là hệ thống ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ đưa ra phác đồ điều trị ung thư dựa trên bằng chứng, được xây dựng dựa trên việc tổng hợp hàng triệu hồ sơ bệnh án ung thư, hơn 300 tạp chí y khoa, 200 sách giáo khoa và hơn 15 triệu trang tài liệu y văn liên quan tới điều trị ung thư.
IBM WFO là hệ thống khá dễ sử dụng, có thể dùng ở mọi lúc mọi nơi có kết nối internet. Hệ thống với nền tảng điện toán đám mây trên siêu máy tính của IBM cùng các thuật toán tối ưu giúp tìm kiếm trên 200 triệu trang tài liệu trong vòng 3 giây, hệ thống cho phép cập nhật, tìm kiếm kho dữ liệu hồ sơ bệnh án và y văn nhanh cũng như các phác đồ điều trị tiên tiến, mới nhất trên thế giới.
Tại Bệnh viện K, hệ thống được đưa vào thử nghiệm từ cuối tháng 1- 2018 trên số lượng 200 ca bệnh, tập trung phần lớn là bệnh ung thư vú, phổi. Sau ba tháng triển khai thử nghiệm, kết quả đạt được cho thấy sự tương đồng giữa phác đồ mà hệ thống IBM WFO đưa ra và phác đồ của bác sĩ của bệnh viện là hơn 90%.
PGS, TS, Lê Văn Quảng, Phó Giám đốc Bệnh viện K cho rằng Y học dựa trên bằng chứng là cách tiếp cận phổ biến hiện nay, IBM WFO giúp bác sĩ cập nhật nhanh chóng các phác đồ, các thuốc mới trong điều trị ung thư để đưa ra kế hoạch điều trị hiệu quả và phù hợp cho từng bệnh nhân. Hệ thống đặc biệt hữu ích trong việc đào tạo, nâng cao năng lực của bác sĩ, đặc biệt là các bác sĩ trẻ và nhất là tại tuyến tỉnh.
Tuy nhiên, xu hướng điều trị ung thư là cá thể hoá và việc đưa ra phác đồ điều trị phụ thuộc vào đặc điểm của từng bệnh nhân, chỉ có bác sĩ mới đưa ra các chỉ định tinh tế phù hợp với điều kiện sinh học và hoàn cảnh xã hội khác nhau của từng người bệnh. Vậy nên, hiện tại và lâu dài hệ thống này không thể thay thế bác sĩ trong việc khám, chẩn đoán và quyết định điều trị lâm sàng.
Cùng chung quan điểm, nhiều bác sĩ cho rằng IBM WFO không phải là phương pháp chẩn đoán hay điều trị ung thư mà là phương tiện gợi ý, giúp bác sĩ chuyên ngành ung thư có thêm sự lựa chọn, tham khảo trong quá trình điều trị. Việc quyết định điều trị cuối cùng cần thiết phải dựa trên kiến thức, kỹ năng của bác sĩ chuyên khoa trên từng trường hợp bệnh nhân cụ thể… bởi lẽ điều trị ung thư không những cần áp dụng các thành tựu khoa học, kỹ thuật mà còn đòi hỏi cả nghệ thuật, kinh nghiệm của người thầy thuốc, có như vậy mới có thể mang lại hiệu quả điều trị cao nhất cho người bệnh.
Theo ghi nhận ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) năm 2012, trên thế giới có khoảng 14,1 triệu ca mới mắc ung thư, với 8 triệu ca tử vong. Tại Việt Nam, mỗi năm Việt Nam có hơn 126 nghìn ca mắc mới và khoảng 94 nghìn người tử vong vì căn bệnh này. Mặc dù đã có nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị, nhưng tỷ lệ bệnh nhân đến khám và chẩn đoán ở giai đoạn muộn vẫn còn cao. Sự chênh lệch về chuyên môn của bác sĩ ở các bệnh viện và các tuyến cũng là yếu tố hạn chế trong việc chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân ung thư.
MINH HOÀNG
